Wat betekenen de os en de ezel in het kerstverhaal?

DIEREN IN HET KERSTVERHAAL?
Soms zien ze er lief en aandoenlijk uit, soms stoer of zacht. Soms zijn ze van hout, klei of steen. En ieder jaar komen ze uit de doos om het romantische tafereel in de stal van het “Stille nacht, heilige nacht” te verbeelden: de dieren in het kerstverhaal, de os en de ezel, hier samen met het kind Jezus tussen het stro. Maar waar komen ze eigenlijk vandaan? De geboorteverhalen in de Evangeliën in het Nieuwe Testament vertellen niet over hen.

DIEREN ALS VOORBEELD IN HET KERSTVERHAAL
Wel de profeet Jesaja. In hoofdstuk 1 lezen we woorden van God zelf: “Ik (God) heb kinderen grootgebracht en opgevoed, maar zij zijn van Mij afvallig geworden. Een rund kentjn eigenaar en een ezel de krib van zijn meester, maar Mijn volk heeft geen inzicht.” (Jesaja 1:2-3)

Het is God die dieren naar voren schuift als voorbeeld voor Zijn kinderen. Want de dieren hebben besef bij wie zij horen, maar de mensen?

In de Vroege Kerk wordt deze tekst uit Jesaja verbonden met de profetie van Habakuk 3, vers 2: “… in het midden van twee dieren zult gij gekend worden” (Griekse vertaling, LXX). Daarom zijn zij, rund (os) en ezel, bij de geboorte van Jezus Christus aanwezig: want ook hier zullen de dieren Jezus Christus (h)erkennen als hun Heer. Als het de dieren dus lukt, dan is er hoop voor Gods mensen! Dat is het kerstevangelie, verbeeld in de kerststal!

DEZE EN NOG MEER DIEREN ALS VOORBEELD VOOR VREDE
Dit is niet een wonderlijk idee van Vegan Church anno nu: de kerkvader Origenes (185-245 n. Chr.) verwijst al in een preek naar dit verrassende inzicht! In de daarop volgende eeuwen verschijnen er schilderijen met dit thema en in de 13de eeuw ontmoeten we Sint Franciscus van Assissi met zijn lumineuze idee van de levende kerststal, inclusief os, ezel, kamelen, schapen. En er komen steeds meer dieren bij. Natuurlijk niet zelf verzonnen. Ook dat idee komt van Jesaja. In de kersttijd wordt zijn visioen over het Messiaanse Vrederijk (Jesaja 11) namelijk vaak voorgelezen. Het is een toekomst van ultieme vrede: met een beer, een koe, een lam, een leeuw, een slang. Allemaal leven zij in harmonie met elkaar, de mens en hun God!

OEPS! Met kerst leven vanuit het Bijbelse visioen van harmonie & sjaloom? In het hier & nu? Dat is nog eens wat anders dan een commercieel vreetfeest waar miljarden dieren wereldwijd voor worden geslacht.

Ik stel dus voor om het in het vervolg zo te doen: we vieren de goddelijke sjaloom samen met al onze medemensen. En we breiden vrede uit naar alle door God geliefde medeschepselen: kalkoen en ander gevogelte; konijn, haas en ander wild; koeien, schapen, varkens, vissen, zeedieren. We gunnen hen met kerst het door God geschapen leven en (h)erkennen net als zij Jezus Christus als Heer van ons leven!

We nodigen jou uit om met ons in gesprek te gaan. We zien uit naar jouw ideeën hierover! Vrede, alle goeds en Gods zegen gewenst!