Deutsch
English
PvdD Fryslân | Animal Rights | 5 november 2023 | in Dokkum
Nieuw licht op Hubertusmis
Beste mensen hier in Dokkum,
Dank jullie wel dat ik hier vandaag aanwezig mag zijn, zoals ik ben, in toga. Misschien hoor je vandaag iets wat je nog nooit gehoord hebt, waar je het niet mee eens bent, wat je als sprookjes in de oren klinkt, waar je niks mee wilt of kunt. Dat kan ik me voorstellen. Toch hoop ik dat je naar mijn verhaal wilt luisteren, zeker de christenen onder ons. Want ook al ontmoet je na vandaag nooit meer een dominee die hier openlijk voor uitkomt, ik hoop dat je onthoudt dat – wat kerken ook zeggen en wie of wat men ook zegent – het oorspronkelijke en uiteindelijke plan van God dit is:
LEVEN HEEFT RECHT OP LEVEN! Dus waarom in de tussentijd genieten en leven van de dood van een ander?
Zo, dat eerste statement is er uit.
Vandaag wil ik dus met jullie spreken over leven dat recht heeft op leven! En ik illustreer dit aan de hand van een wonder dat Huibrecht of Hubertus onverwacht overkwam. Hij werd radicaal overrompeld door de innige relatie van Jezus met dieren, sterker nog: met elk individueel dier. Want elk levend wezen – dier en mens en in die volgorde volgens het scheppingsverhaal in Genesis 1 – wil leven en de liefde van Jezus raakt elke ziel (zie ook Hebben dieren een ziel?). Wil je het in de Bijbel nalezen? Kijk maar eens in Kolossenzen 1, en vooral de verzen 19-20.
Ik betoog dus dat voor ons allen – dier en mens – dit geldt: ik ben leven dat leven wil te midden van leven dat leven wil. Prachtige woorden van dr. Albert Schweitzer die gelden tot vandaag!
En zo geloof ik er dus helemaal niks van dat hier een mens spontaan opstaat en zegt:
“Weet je wat, Sandra, als jij denkt dat het economisch en voor het landschap beter is dat er enkele duizenden van ons verdwijnen omdat we nu eenmaal met te veel zijn, dan bied ik mijzelf en mijn familieleden – bijvoorbeeld mijn kinderen – vrijwillig aan om ‘als eerste te verhuizen naar de eeuwige jachtvelden’.
Maar wel onder een paar strikte voorwaarden, namelijk die van Faunabeheer:
- kijk goed wie van ons in aanmerking komt: let op geslacht, leeftijd, conditie en of iemand een baby of een peuter bij zich heeft;
- dood – nou ja, oogst – mijn kinderen en mij met het grootst mogelijke respect, en behandel ons ook zo als wij heengegaan zijn;
- gebruik alles van ons: huid en haar, en misschien zijn we wel smakelijk: probeer het eens uit, zou ik zeggen;
- en je mag ook van onze dood genieten, maar dood ons wel direct raak: met 1 schot.”
Geloof jij dit dan? Dat iemand van ons dit bovenstaande spontaan aanbiedt? Nee, natuurlijk niet! Wat een gruwelijk idee!
Hoe komen we dan echter in vredesnaam op het onzalige idee te denken dat het dier zichzelf, inclusief zijn familiebanden, wel vrijwillig aanbiedt om te worden gedood? Of zoals men zo poëtisch zegt: te worden ‘geoogst’, alsof het groente en fruit is?
1. Omdat het dier niet voor zichzelf leeft, maar er is voor het nut van de mens? Zoals een omnivoor me zei: “Het zijn wel dieren, hè! Uiteindelijk is het dier grondstof voor een product.”
Uhh… dat laat-Middeleeuwse idee van Thomas van Aquino? Bestaat dat nu nog?
2. Of het argument van ‘het geluid’: “Het zijn net dingen. Vergelijk het met een klok: die maakt automatisch geluid, als het bijvoorbeeld 12 uur is. Net als die klok voelt het dier er ook niks bij.”
Uhh… dat soort 17de eeuwse denken à la Descartes? Gelooft iemand dat nog?
Als die ideeën van Thomas van Aquino en René Descartes dan toch juist zijn, waarom vlucht een dier bij gevaar dan weg, blijft het dier niet staan, maar rent het voor zijn of haar leven?
Als die ideeën van Thomas van Aquino en René Descartes dan toch juist zijn, waarom vlucht een dier bij gevaar dan weg, blijft het dier niet staan, maar rent het voor zijn of haar leven?
Laten we eerlijk zijn en zeker als je christen bent: het is nu eenmaal zo dat geen enkele levende ziel zich vrijwillig aanbiedt om te worden afgeslacht. Tenzij je Jezus Christus bent (Zie het Lam Gods dat de zonde der wereld wegneemt, Johannes 1:29). Maar vergeet niet: ook Hij heeft enorm geworsteld met zijn naderend sterven en ook Hij heeft de Vader gevraagd – ja, tot tranen toe bewogen en bloed zwetend gesmeekt – of het echt niet anders kon!
Elke levende ziel – dier en mens – wil dus leven en heeft – in ieder geval van GOD uit omdat Hij het leven schenkt – recht op leven! Daarom wil ik vandaag met jullie spreken over: leven dat recht op leven heeft, over de innige relatie van Jezus met dieren en over wat dit voor ons betekent. Daarvoor heb ik vier van jullie nodig om me te helpen iets vast te houden.
LINKS – hertenhoofd:
Als deze echt zou zijn geweest … tja, lieve mensen, hoe weidelijk je het ook bedoelt: dit hert wilde dit zo niet! Anderen bepaalden dit voor hem. En weet je, ik durf te stellen dat niemand van die anderen dit unieke individu ten diepste zou hebben gekend, echt wist wie hij was zoals in Genesis 1 wordt aangegeven: zowel dier (als eerste) als mens (die komt daarna) is nefesj hajah, levende ziel, unieke persoonlijkheid. Met andere woorden: zoals jij is er maar 1, JIJ!
Zou iemand enig benul hebben van de wonderlijke capaciteiten waarmee God hem of haar (het hert) heeft toegerust? Hoge intelligentie, ijzersterk olifantengeheugen, volmaakt instinct om te overleven, uitgesproken sociaal-voelendheid, trouw in het onderhouden van familiebanden, ingenieuze communicatiestijl via stemgeluiden, unieke karakter en unieke persoonlijkheid…
Ik meen dat geen mens die een hert zoiets aandoet, hem of haar ten diepste kent: GOD ONZE SCHEPPER WEL!
RECHTS – maar dan Jezus:
Hij koos er WEL voor om vrijwillig dit lot te ondergaan. Misschien heb je het wel eens gezien:
in veel gebouwen – ook hier in de stad – hangt zo’n symbool in de kerken prominent voorin het zicht, vaak versierd met pracht en praal, bladgoud en extra ornamenten. Maar dat is de zaak verbloemen, soms letterlijk.
Het crucifix (het kruis waaraan de Heer stierf) was vroeger een afschuwelijk martelwerktuig.
Als dit jouw lot was, stierf je een zeer afgrijselijke dood. Je gilde het uit van de pijn, je huilde je tranen uit je hoofd, niemand troostte je. Vaak werd je extra uitgelachen, bespot, bespuwd. Je hele lijf verkrampte, je botten versplinterden, je huid en je spieren scheurden open, je bloedde langzaam dood. Niemand koos hier vrijwillig voor, geloof me: echt niemand. Behalve Jezus.
Waarom? Omdat Hij ervoor koos om bewust met alle lijdende wezens mee te kunnen voelen. In de Bijbel staat: wil je weten wie en hoe God is? Kijk dan naar Jezus (Kolossenzen 1:15: Beeld van God, de onzichtbare is Hij, Eerstgeborene van heel de schepping). Met andere woorden: in Jezus kan God Zelf met alle lijdende wezens meevoelen.
“Ja, wat idioot”, zeg je misschien, “flauwekul! Beter doet God er wat aan! Dat is toch effectiever! Sandra, houd op. Dit is slap geleuter!”
Ja, ook begrijpelijk, als je dit zegt. En toch is er een grote ‘maar’:
- God wil van ons namelijk geen robots, geen AI, geen marionetten maken.
- God wil juist compassievolle keuzes van ons hart,
- morele compassievolle keuzes van ons verstand en van ons hart,
- radicale morele compassievolle keuzes van onze krachten, ons verstand en hart.
God wil geen religie, met fraaie rituelen, stralende ornamenten of bloedige offers!
God wil relatie, met morele compassievolle keuzes en verstandige liefdevolle daden!
En zo kom ik dan eindelijk bij Hubertus. Kijk naar de poster op de foto hieronder.
St.Hubertus. Stained glass window in St.Patrick Basilica. Ottawa. Author: Mayer Co of Munich 1898: Window: workshop of Franz Borgias Mayer (1848–1926); Photo: Wojciech Dittwald [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Common
De vraag is: wat zie je? Ik zie een landschap, stad, een hert met Jezus en een man met hoed. En de volgende vraag is: waar gaat het hier om?
LINKS op de foto (hert)
gaat het om de mens
gaat het om maakbaarheid
gaat het om religie
of gaat het om al het leven?
of gaat het om het mysterie?
of gaat het om relatie?
De legende – of een van de legendes – van de rijke edelman uit de 7de eeuw gaat zo:
Huibrecht of Hubertus wordt geboren als zoon van een hertog in de tijd van de Merovingen. Hij is een man van de wereld: als onstuimige jonge ridder leidt hij een wild en vrijgevochten losbandig leven. Hij verkeert in hoge politieke kringen en heeft edelen tot zijn vriendenkring.
Zijn moeder bidt veel voor hem, maar in Jezus heeft Huibrecht weinig interesse. Hij trouwt met de Austrasische prinses Floribanne en het geluk wil dat zij in verwachting raken van een zoon, Floribertus. Maar dan slaat het noodlot toe: Floribanne sterft in het kraambed.
Hubrecht is kapot van verdriet: hij trekt zich terug in een afgelegen hut. Hij wordt een kluizenaar. En waarom het gebeurt… Joost mag het weten, maar Huibrecht stort zich vervolgens volledig op de jacht, tot verdriet van zijn moeder. Zijn moeder heeft het beste met hem voor, hoopt dat Jezus hem kan redden, en nodigt hem uit voor de kruisverering op Goede Vrijdag in de kerk: het moment waarop Jezus’ sterven aan het kruis wordt herdacht.
Maar Huibrecht wil daar absoluut niet heen, zo woedend en verbitterd is hij. Waar was die God als je Hem nodig hebt?! En dan doet hij het meest schandelijke wat je je in die tijd kunt voorstellen: juist op Goede Vrijdag gaat hij het bos in – op jacht.
En dan gebeurt het mysterie, lieve mensen: want Jezus doet er alles voor om de relatie met al wat leeft te herstellen! Als een mens dan zo ver heen is in zijn woede en verdriet dat slechts de dood van een ander hem verlichting kan schenken, dan heeft Jezus nog 1 troef: Hij openbaart Zichzelf in een wonderlijk licht… Door wie? DOOR EEN DIER!
Als niets een gebroken en verscheurd mensenhart meer kan bereiken, als woorden niet helpen, gebeden niet, zelfs je lieve zorgzame moeder niet, dan openbaart Jezus Zich aan je door de machtige majesteit en onschuld van een dier! En grappig genoeg: Jezus heeft dit vaker in de geschiedenis gedaan, denk aan Eustachius van Rome (een van de 14 Noodhelpers, uit de 2de eeuw). Want voor Jezus is het zo logisch: op het dier kan Hij vertrouwen, het dier staat veel dichter bij God dan je denkt!
Het eind van dit verhaal kennen we: Hubertus bekeert zich radicaal tot Jezus. Hij laat zijn oude leven los, laat de jacht voor wat het is en wijdt heel zijn verdere leven aan het Evangelie: aan Gods verzoening voor al wat leeft!
Dus, lieve mensen, als je dit nu weet, hoe kun je in ’s hemelsnaam op het feest van Hubertus – zoals in het persbericht voor vandaag staat – jachthonden zegenen? Nou ja, ik bedenk me nu net: tenzij je wilt, dat elke unieke hond – zoals ook het hert in de legende – beelddrager van Christus wordt. Hoe mooi zou het daarom zijn wanneer elk mens met hoed – zoals Huibrecht in ons verhaal – gegrepen wordt door het mysterie, het wonder van genade, zich radicaal bekeert tot de compassie en verzoening van Jezus en zo tot GODS OORSPRONKELIJKE en UITEINDELIJKE PLAN: LEVEN HEEFT RECHT OP LEVEN!
Dank je wel
Sandra Hermanus-Schröder